CÁC CỠ CẢNH CƠ BẢN TRONG KỸ THUẬT LÀM PHIM VÀ CÁCH SỬ DỤNG CHÚNG

Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao một cảnh phim có thể khiến bạn xúc động mạnh, trong khi cảnh khác lại tạo cảm giác hồi hộp đến nghẹt thở? Điều gì làm nên sự khác biệt giữa một thước phim bình thường và một khung hình đầy nghệ thuật? Câu trả lời nằm ở cách sử dụng cỡ cảnh.

Cỡ cảnh trong quay phim không chỉ quyết định khán giả sẽ nhìn thấy những gì mà còn ảnh hưởng đến cảm xúc và cách họ kết nối với nhân vật. Vậy cỡ cảnh là gì? Có bao nhiêu cỡ cảnh phổ biến? Khi nào nên sử dụng cận cảnh thay vì toàn cảnh? Cùng khám phá ngay cách các nhà làm phim chuyên nghiệp tận dụng cỡ cảnh để kể câu chuyện một cách cuốn hút nhất!

 

A. Cỡ cảnh là gì?

Cỡ cảnh (shot size) là mức độ hiển thị của bối cảnh hoặc chủ thể trong một khung hình của video, ảnh hoặc hoạt hình. Nó quyết định tỷ lệ và bố cục của cảnh quay, ảnh hưởng trực tiếp đến cách khán giả cảm nhận câu chuyện.

Mỗi cỡ cảnh đều có một ý nghĩa kể chuyện riêng và được kết hợp chặt chẽ trong hậu kỳ để tạo nên một trải nghiệm hình ảnh mượt mà. Các nhà làm phim thường sử dụng những thuật ngữ tiêu chuẩn để đặt tên cho các cỡ cảnh, và chúng thường được viết tắt trong danh sách cảnh quay hoặc storyboard. Ví dụ, cận cảnh được ký hiệu là “CU” (Close-Up), trong khi toàn cảnh được viết là “WS” (Wide Shot). Việc nắm vững các cỡ cảnh giúp đạo diễn kiểm soát sự tập trung của người xem, khơi gợi cảm xúc và nâng cao hiệu quả kể chuyện.

 

B. Các cỡ cảnh cơ bản

Trước khi đi sâu vào tìm hiểu cỡ cảnh là gì. Hãy cũng nhìn 1 cách tổng quát về cỡ cảnh qua bảng sau:

Được rồi, và giờ cùng tìm hiểu kĩ hơn về cỡ cảnh nhé!

1. Cảnh thiết lập (Establishing shot)

Một establishing shot là cảnh quay xuất hiện ở đầu một phân cảnh, giúp khán giả dễ dàng nhận biết địa điểm diễn ra hành động. Establishing shot không có quy tắc cứng nhắc nào ngoài việc hỗ trợ xây dựng bối cảnh và tạo cảm xúc cho cảnh quay. Chúng không bắt buộc phải là cảnh rộng, quay từ drone hay đi kèm với tiêu đề cỡ lớn trên màn hình.

Một trong những establishing shot ấn tượng nhất là trong bộ phim “Inception” (2010) của đạo diễn Christopher Nolan. Cảnh quay đầu tiên cho thấy một góc rộng của thành phố Paris, giúp khán giả hiểu rõ bối cảnh đang diễn ra. Cảnh này không chỉ thiết lập địa điểm mà còn tạo cảm giác choáng ngợp khi thế giới giấc mơ bắt đầu uốn cong và biến đổi.

2. Góc siêu rộng (Extreme wide shot)

Một góc siêu rộng là một góc máy khiến chủ thể trông nhỏ bé so với bối cảnh xung quanh. Bạn cũng có thể sử dụng góc quay này để tạo cảm giác nhân vật xa cách hoặc lạ lẫm.

Trong số các loại góc máy khác nhau trong điện ảnh, extreme wide shot đặc biệt hữu ích khi bạn muốn nhấn mạnh địa điểm và mối quan hệ giữa nhân vật với không gian đó. Và sau đây là ví dụ:

3. Góc rộng (Wide shot)

Góc rộng là một góc máy cân bằng giữa chủ thể và khung cảnh xung quanh. Góc quay này thường giữ toàn bộ chủ thể trong khung hình đồng thời cung cấp bối cảnh môi trường.

Một wide shot nên có khoảng trống đáng kể ở cả trên và dưới chủ thể. Trong số nhiều loại góc quay, long shot giúp khán giả hiểu rõ hơn về bối cảnh và cách nhân vật hòa nhập vào không gian đó. Ngoài ra, wide shot còn tạo ra khoảng cách về mặt cảm xúc giữa nhân vật và người xem, thường khiến nhân vật trở nên nhỏ bé so với một không gian rộng lớn.

4. Full shot

Full shot là một góc máy trong điện ảnh cho phép chủ thể lấp đầy khung hình từ đầu đến chân, đồng thời vẫn hiển thị một phần khung cảnh xung quanh.

Trong số các loại góc quay khác nhau trong điện ảnh, full shot có thể được sử dụng để hiển thị nhiều nhân vật trong cùng một khung hình

5. Góc rộng trung bình (Medium wide shot)

Góc rộng trung bình là một góc máy trong đó chủ thể được đóng khung từ khoảng đầu gối trở lên. Đây là góc quay trung gian giữa full shot và medium shot.

Bạn cũng có thể đặt góc máy ở nhiều góc độ khác nhau, vì vậy đừng ngại thử nghiệm medium wide shot từ phía sau nhân vật để tạo hiệu ứng đặc biệt.

6. Góc máy cao bồi (Cowboy shot)

Một biến thể của góc máy medium wide shot là cowboy shot, trong đó chủ thể được đóng khung từ khoảng giữa đùi trở lên. Nó được gọi là “cowboy shot” vì thường được sử dụng trong các bộ phim miền viễn Tây để làm nổi bật khẩu súng hoặc bao súng trên hông của tay súng, góc quay này xuất hiện trên nhiều bộ phim và nhiều bối cảnh khác nhau chứ không chỉ riêng về cao bồi. Và sau đây là một ví dụ:

7. Góc máy trung bình (Medium shot)

Hãy tiếp tục với các góc máy giúp tiết lộ chi tiết hơn về chủ thể.

Góc máy trung bình là một trong những góc quay phổ biến nhất. Nó tương tự như cowboy shot, nhưng khung hình được cắt từ khoảng eo trở lên, bao gồm cả phần thân trên. Góc quay này giúp nhấn mạnh chủ thể hơn trong khi vẫn giữ được một phần bối cảnh xung quanh.

Medium shot có vẻ như là một góc máy tiêu chuẩn, nhưng mỗi kích thước khung hình bạn chọn đều có ảnh hưởng đến cảm nhận của khán giả. Medium shot thường được sử dụng như một cảnh đệm trong các phân cảnh hội thoại, trước khi chuyển sang góc cận (close-up) shot để nhấn mạnh một khoảnh khắc quan trọng.

8. Góc cận trung bình (Medium close-up shot)

Góc máy trung bình là góc máy đóng khung chủ thể từ khoảng ngực trở lên. Góc quay này thường tập trung vào khuôn mặt, nhưng vẫn giữ một chút khoảng cách với nhân vật.

Kích thước khung hình cũng tạo cảm giác nhân vật có phần xa cách do thường sự dụng mức tiêu cự dài, ngay cả khi họ đang đối diện nhau trong một cuộc hội thoại.

9. Góc cận (Close-up shot)

Sử dụng góc cận khi bạn muốn tiết lộ cảm xúc và phản ứng của chủ thể. Góc quay close-up lấp đầy khung hình với một phần của chủ thể. Nếu chủ thể là con người, thường là khuôn mặt của họ.

Trong số các loại góc quay khác nhau trong điện ảnh, góc cận là góc quay hoàn hảo cho những khoảnh khắc quan trọng đối với nhân vật. Kích thước khung hình của close-up đủ gần để ghi lại những cảm xúc nhỏ nhất, nhưng không quá gần đến mức làm mất đi khả năng quan sát rõ ràng.

Close-up là những góc quay tuyệt vời cho các phân đoạn độc thoại. Chúng giúp khán giả tiếp cận gần hơn với nhân vật để nhìn thấy các cử chỉ trên khuôn mặt của họ một cách chi tiết.

10. Góc siêu cận (Extreme close-up shot)

Góc quay siêu cận là một loại góc quay trong điện ảnh lấp đầy khung hình với chủ thể, và gần đến mức chúng ta có thể nhìn thấy những chi tiết rất nhỏ mà bình thường sẽ khó nhận ra.

Góc quay này thường được sử dụng để thể hiện mắt, cò súng, hoặc môi. Extreme close-up đôi khi được quay bằng macro lens (ống kính cận cảnh) để có độ chi tiết cao hơn.

Cỡ cảnh này có thể được sử dụng trong nhiều thể loại phim khác nhau, bao gồm cả hài kịch.

 

Sau bài viết này, có lẽ đã giúp bạn hiểu phần nào cỡ cảnh là gì, các cỡ cảnh cơ bản trong kỹ thuật quay phim và ý nghĩa và cách áp dụng trong thực tế.

Việc hiểu rõ và sử dụng đúng các cỡ cảnh trong quay phim là một yếu tố quan trọng để tạo ra những sản phẩm video chất lượng, đặc biệt là khi áp dụng vào việc quay video cho doanh nghiệp và sản xuất phim. Từ những establishing shots cho tới extreme close-ups, mỗi cỡ cảnh đều có tác dụng riêng biệt trong việc tạo dựng bối cảnh, thể hiện cảm xúc và nâng cao hiệu quả truyền tải thông điệp.

Khi làm video cho doanh nghiệp, việc chọn lựa cỡ cảnh phù hợp giúp làm nổi bật sản phẩm, dịch vụ và thông điệp thương hiệu một cách rõ ràng và ấn tượng. Còn trong sản xuất phim, các góc máy được sử dụng sáng tạo để khai thác tối đa cảm xúc của nhân vật và tạo ra những khoảnh khắc khó quên. Chắc chắn rằng, khi biết cách vận dụng các cỡ cảnh một cách tinh tế và hiệu quả, bạn sẽ tạo ra những thước phim đột phá, thu hút được sự chú ý và ấn tượng từ khán giả.

Hãy bắt đầu áp dụng các kỹ thuật này vào dự án của bạn ngay hôm nay để nâng cao chất lượng video và tạo dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường!

Tách Tách Agency đã thực hiện chuỗi Series: Chiếc xe đầu tiên và áp dụng đầy đủ các quy tắc về cỡ cảnh. Tham khảo video tại đây!

Tham khảo bài viết áp dụng các kiến thức về góc quay cho nội dung quay video phỏng vấn cho doanh nghiệp!

Follow Tách Tách và Fanpage để biết thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!